Damat için kayınvalideye ve gelin için kayınpedere helal ve haram olan durumlar nelerdir?
Soru: Damat için kayınvalideye ve gelin için kayınpedere helal ve haram olan durumlar nelerdir?
Cevap: Konuyu çok temelden ele alırsak, bir insan evlendiği zaman evlendiği kişinin anne ve babası onun anne ve babası gibi olurlar.(1) Anne-babası olması itibariyle, o andan itibaren, artık anne-babaya caiz olan her şey kayınvalide ve kayınbabaya da caiz olur. Bu teorik olarak böyledir, ilmihal olarak meselenin bazı teferruatları olsa da bu şekilde bir çerçeve çizebiliriz.
Pratikte ise kültürel normların da devreye girmesiyle, insanlar bu tür meseleleri farklı değerlendirmişler, bir nevi vesveselere açık hâle getirmişlerdir. Konuyla ilgili klasik hüküm “nikah düşer” olunca ve Hanefi mezhebinin bu mevzudaki “Kayınvalidesinin elini öperken bir an bir şey hissetse…” şeklindeki yorumu da eklendiğinde, bu tarz bir konuyu yorumlamak zahmetli bir hâl alabiliyor.
Düz olarak baktığımızda, eşten boşandıktan sonra dahi kayınvalide ve kayınbaba ahkam olarak kişinin kendi annesi babası gibidir. Anne-babayı haram kılmayan hiçbir şey kayınvalide ve kayınbabayı haram kılmaz diyebiliriz.
Bunun yanında, insanlar içinde yaşadığı toplumun beklentilerine ve kabullerine göre caiz olan bir şeyden dahi uzak durabilirler. “Niye yapılsın edilsin?”, “Ne gerek var?” tarzında yaklaşımlar da kimi zaman faydalıdır. Ancak bunlar temel espriyi değiştirmez. Anne-baba helaller kümesi ile kayınvalide-kayınbaba helaller kümesi eşit küme olduğu gibi haram kümeleri de eşit kümedir.
1 ) Mümin kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Dışarıda kalanlardan başka ziynetlerini göstermesinler. Başörtülerini yakalarının üzerinden bağlasınlar. Kocaları, babaları, kocalarının babaları, kendi oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, başka kadınlar, hizmetlerinde bulunan köleleri ve câriyeleri, cinsel arzusu bulunmayan erkek hizmetçiler, kadınların cinselliklerinin farkında olmayan çocuklar dışında kimseye süslerini göstermesinler. Yürürken, gizledikleri süsleri bilinsin diye ayaklarını yere vurmasınlar. Ey müminler! Hepiniz Allah’a tövbe edin, umulur ki kurtuluşa erersiniz!