Estetik ameliyat yaptırmak caiz midir?

Soru: Bir insan herhangi bir doğal görüntüsünden rahatsız oluyor, sosyal ortamlarda başkalarının rahatsızlığını da bariz bir şekilde hissediyorsa, estetik veya tıbbî müdahale yaptırması hem zihinsel hem de sosyal olarak rahatlık getirecekse, kendi vücudunda ufak çaplı değişiklikler yap(tır)ması dinen sakıncalı mıdır? Sakıncalı ise bunun boyutu nedir?

Cevap: Fıtratın muhafazası kavramının yanlış anlaşılıp aktarılabilmesi ve bazı hadislerin bağlamından koparılması nedeniyle (elbette bu konuda net bazı emirler de vardır) bu konu bazen yanlış yorumlanabilmektedir.

Bu konuda genel kaide şudur: Ortalama insan görüntüsüne dönme adına yapılacak müdahaleler caizdir.

Fıtrat kelimesi oldukça geniş bir kavramdır ve insanın doğuştan sahip olduğu maddi-manevi bütün özelliklerini barındırır. Ancak bu özellikler bütün insanlara bakılarak “ortalama”ya göre belirlenir. Dolayısıyla genel ortalamadan sapma şeklindeki olumsuzluklar tıbbî müdahaleler veya estetik ameliyatlarla düzeltilebilir. Çarpık bir diş, çok büyük veya çok küçük bir burun, yüzdeki dikkat çeken bir et beni, omurga eğriliğine yol açabilecek kadar büyük olan herhangi bir organ gibi ortalamanın üstünde veya altında kalan durumlar ortalamaya uygun hâle getirilebilir. Veya örneğin bir kadının genetik nedenlerden dolayı kaşlarının fazla gür olup erkek kaşı gibi durması, kendi yaşadığı coğrafyada bu durumun rahatsız edici bulunması, kadının ve çevresinin de bundan rahatsız olması hâlinde kaşların alınması, azaltılması, seyrekleştirilmesi caizdir. Bir erkeğin sakallarının aşırı gür olması ve bunun rahatsızlığa neden olması da aynı şekilde ortalamadan bir sapma olduğu için normal hâle getirilebilir. Tabii ki bir insan bu durumu umursamaz da olabilir ancak önemsiyorsa ve çevrenin bu duruma bilinçli-bilinçsiz tepkileri de varsa ve bu tepkiler de kişiyi rahatsız ediyorsa bunların normale döndürülmesi, estetik kaygılarla olsa bile caizdir.

Ancak örneğin kaşların tamamını aldırmak ve kalemle yeniden kaş çizdirmek gibi fıtratın yani yaratılıştan gelen ortalama genel özelliğin tamamen değiştirilmesi, bünyede açık ve temel bir değişiklik oluşturacak şekilde pearcing gibi nesneler takılması caiz olmayacaktır.

Diğer taraftan zaten normal olan bir çenenin, burnun, kaşın, sakalın sadece ve sadece daha da güzel olması için yapılacak ameliyatlar caiz değildir. Ancak örneğin çenenin-burnun çok küçük veya büyük olması, bariz biçimde ortalama normal görünümünün dışında bir halde durması gibi insanların dikkatini çekecek ve kişiyi de rahatsız edecek derecede ise ekstra bir durum var demektir ve bu durumda caiz olur.

Bir başka husus da küçük, önemsiz meseleler için haram demek çok makul değildir. Mesela bir genç kızın yanağındaki küçük bir ben parçası aslında çok fark edilmiyordur ancak o genci rahatsız etmektedir. Onu da aldırıvermesinde özel bir sakınca vardır, fıtrat tahrif edilmiştir diyemeyiz.

Tekrar hatırlatalım ki: Fıtrat kavramı bütün insanların ortalamasına göre belirlenir. Tek bir insanın örneğin ortalamadan büyük olan burnu veya daha gür olan kaşları için “Bu senin fıtratındır.” denilemez. Genel insanlık ortalamasının genel burun ölçüleri neyse fıtrat veya fıtrî burun ölçüleri de odur denilebilir. Bu ortalamanın korunması gerekmektedir ve fıtratın korunması da budur. Bu ortalamanın dışındaki durumlar ve görünümler bir sapmadır ve ortalama insan görünüşüne dönme adına yapılacak müdahaleler de caizdir.