Kerahet Vaktinde Uyumak Günah mı?

Soru: Kerahet vaktinde uyumak günah mıdır?

Cevap: Hayır. Tanımlanmış böyle bir günah sahih hadislerde veya ayetlerde geçmez. ⁽¹⁾

Diğer taraftan;

1. Sabah keraheti denen vaktin bereketine dair hadisler vardır⁽²⁾ ve şiddetli hastalık hâli haricinde Hz. Peygamber (sas) hiçbir zaman o vakitte uyumamıştır. ⁽³⁾ Dolayısı ile bu vakitte uyumanın maddi manevi bereket kaybına yol açacağını söyleyebiliriz. 
Bu vakitte uyanık olmanın pozitif etkilerini çeşitli araştırmalar da doğrulamaktadır. ⁽⁴⁾

2. İkindi kerahetinde uyumanın kişiyi o anlık sersemlettiği, o vakitte uyanıp ayılmanın zor olduğunu, uykudan da pek verim alınmadığı halk arasında kabul gören bir olgudur.⁽⁵⁾ Eski bazı kitaplarda ikindi kerahatinde uyumanın zihnî kabiliyetleri kalıcı olarak etkilediği yazılıdır, hatta bunun hadis olduğunu iddia edenler dahi olmuştur. ⁽⁶⁾ Fakat sağlam bir kaynakta bu şekilde bir bilgi geçmez.

Hasılı kerahet vakti uyumakta dinî bir vebal yoktur, kazanç kayıpları vardır. O vakitlerde uyumak icap ettiği zaman uyumaktan kaçınmaya çalışmak dinen gerekiyor değildir.

_{¹ Kerahet vakitleri, namaz kılmanın mekruh (hoş görülmeyen) olduğu belirli zaman dilimleridir. Bunlar güneşin doğuşundan yaklaşık 45 dakika sonrasına kadar, güneş tam tepedeyken (istiva vakti) ve güneş batmadan önceki yaklaşık 45 dakikalık süredir.} 

_{² Peygamber Efendimiz (sas) "Ya Rabbi, ümmetimin erkenciliğini bereketli kıl." (Tirmizî, Ebû Dâvûd, İbn Mâce) hadisiyle günün ilk saatlerinin bereketine işaret etmiştir. Bu vakitte uyanık olup zikir, dua veya çalışma ile meşgul olmanın rızkın bereketlenmesine vesile olacağı bildirilmiştir.}

_{³ Hz. Peygamber'in (sas) uygulaması, bu vaktin ibadet ve tefekkürle geçirilmesi yönündeydi. Peygamber’in (sas) sabah namazını kıldıktan sonra “oturduğu” rivayet edilir, uyuduğuna dair olumlu örnek yoktur. Müslim, Mesâcid 670; Ebû Dâvûd, Salât 485.}

_{⁴ Kronobiyoloji çalışmalarına göre sabah erken ışığa maruz kalmak sirkadiyen ritmi dengeler. Sirkadiyen ritim, vücudumuzun yaklaşık 24 saatlik içsel saatidir ve uyku-uyanıklık döngüsü, hormon salınımı ve metabolizma gibi birçok fizyolojik süreci düzenler. Bu saatin en önemli zamanlayıcısı ışıktır. Czeisler, C. A., Kronauer, E. R., Allan, J. S., Duffy, J. F., Jewett, M. E., Brown, E. N., & Ronda, J. M. (1989). Bright light induction of strong (type O) resetting of the human circadian pacemaker. Science, 244(4910), 1328-1333.}

_{⁵ Bu konuda yapılan bilimsel araştırmalara göre ikindi uykusu (özellikle >30 dk) “uyku ataleti” (sleep inertia) sebebiyle bilişsel performansı düşürür. Brooks, A., & Lack, L. (2006). A brief afternoon nap following partial sleep deprivation improves alertness and performance. Journal of Sleep Research, 15(4), 349-355.}

_{⁶ İkindi namazından sonra akşama kadar olan uykuya "feylule" denir. Bu uykuyla ilgili olarak, "Kim ikindi namazından sonra uyur da aklına bir noksanlık arız olursa, kendisinden başkasını kınamasın" şeklinde bir rivayet zikredilse de, hadis alimleri bu rivayetin zayıf olduğunu ve güvenilir hadis kaynaklarında yer almadığını belirtmişlerdir. (Bkz. Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ).}