Kuran'da niçin manası kapalı olan ayetler bulunuyor? Hiç kimsenin eğip bükemeyeceği şekilde, apaçık direktifler gönderilemez miydi?

Soru: Kuran'da muhkem (manası açık) ayetlerin yanında müteşabih (manası kapalı) ayetler de var. Ali İmran suresinde kalplerinde eğrilik olanların bu müteşabih ayetleri fitne çıkarmak için yahut kendi hesaplarına kullandıkları bahsediliyor.⁽¹⁾ Peki müteşabih (manası açık olmayan) ayetler niçin var? Anlaşılsın diye, açık bir dille indirilen bir kitapta, niçin manası kapalı olan ayetler bulunuyor? Hiç kimsenin eğip bükemeyeceği şekilde, apaçık direktifler gönderilemez miydi? 

Cevap: Müteşabih (manası açık olmayan) ayetlerin aslında en az muhkem (manası açık olan) ayetler kadar Kuran'ın anlaşılmasına hizmet ettiğini söyleyebiliriz. Zira "Cenab-ı Allah'ın şu sözlerden maksadı ne olsa gerektir?" sorusu, koskoca bir tefsir ilminin ortaya çıkmasına vesile olmuştur.

İnsandaki merak ve öğrenme duygusunu da tetikleyen bu gizlilik hali, usul dediğimiz ilmi, yani bir şeyi nasıl anlamamız gerektiğine dair tutarlı ve pratik kurallar bütününü ortaya çıkarmıştır. Aksi takdirde muhtemelen Kuran hakkında bu kadar kitap yazılamazdı. 

Bir ikincisi, kıyamete kadar hükmü geçecek olan bir kitabın zaman üstü olması gerekir. Zamanın dışı bizim idrak edemeyeceğimiz, bizim için sırlı bir kavramdır. Bazı ayetlerin müteşabih olması gerekir zaten, ki her dönemde, her şahsa ayrı bir hidayet yolu gösterebilsin. ⁽²⁾

Aynı zamanda Kuran'ın sadece insanlara değil, cinlere de gönderildiğini unutmayalım.⁽³⁾ Bize müteşabih olup da onlar için apaçık olan ifadeler de Kuran'da bulunabilir.

Son olarak da bu durum insana verilen bir derstir. İnsanın her şeyi bilemeyeceğini, ancak Allah bildirirse bazı şeyleri öğrenebileceğini anlatır. Enaniyet ve ilimden gelen kibri kırar, kişiye muhtaç olduğunu hatırlatır. Yeter ki bazı ayetler sorulunca "bilmiyorum" denilebilsin.

^{1 ) "... Kalplerinde bir eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onun tefsirini yapmak için müteşabih âyetlerinin ardına düşerler. Oysa onun gerçek manasını ancak Allah bilir."(Ali imran, 7)}

^{2 ) Mektubat, Said Nursi https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/mektubat/yirmi-altinci-mektub/315}

^{3 ) https://www.kuranvemeali.com/ahkaf-suresi/29-ayeti-meali
    https://www.kuranvemeali.com/cin-suresi/1-ayeti-meali}