Ehadiyet ve Vahidiyet Nedir? Ehad–Vahid Farkı ve Örnekler

Ehadiyet nedir?
Allah’ın her kuluna ferdî/kişiye özel tecellisidir, umumi kanunların içinde istisnaî ikramlar ve “benim Rabbim” şuurunu hissettiren yakın iltifatlardır. 

Vahidiyet (Vahdâniyet) nedir?
Allah’ın “birden” ve umumî tecellisidir. Yüce Rabbimiz'in kâinatı kanunlarla yönetmesi, güneş ışığının tüm dünyaya etki etmesi gibi genel hüküm ve kanunlara bakan icraatleridir. 

Ehadiyet ile Vahidiyet farkı nedir?
Vahidiyet umuma ve kanunlara bakar, Ehadiyet ferde ve istisnaya bakar. Bu yüzden Ehadi dairede özel ikram ve yakınlık öne çıkarken Vahidi dairede hikmete bağlı, kanunî işleyiş vurgulanır.

Ehad ve Vahid ne demek?
Vahid “birden, birlikte tecelli eden” mânayı, Ehad “tek tek, her bir ferde hususî tecelli eden” mânayı taşır. 

Dua neden kabul olmaz? Duanın kabul şartları Vahidî ve Ehadi daire için değişir mi?
Ehadi dairede dualar daha rahat ve çabuk kabul görebilir, Vahidi daire ise ezelde takdir edilmiş kanunlara bakar ve hikmet iktiza etmedikçe değişmez. 

Kerbelâ’da kim sağ kaldı?
Kerbelâ'da kadın ve çocuklara dokunulmadı. Ayrıca Hz. Hüseyin'in savaşamayacak kadar hasta durumdaki oğlu İmam Zeynelabidin, Kerbela'da sağ kalan tek erkekti. 

Zeynelâbidîn nasıl kurtuldu?
Kerbelâ’da Ehl-i Beyt erkeklerinin “birden” şehit edilmesi Vahidî tecelliye, Ali Zeyn el-Âbidîn’in kurtuluşu ise Ehadi bir tecelliye misal olarak verilebilir. 

Ehadiyet tecellilerine günlük hayattan örnekler nelerdir?
Kişinin gönlünde “özel”liğini hissettiren iltifatlar, umumi kanunların içinde istisnaî ikram ve sürpriz kabuller Ehadi tecellilere örnektir. Ateşin herkesi yakması Vahidi bir tecelli iken, Hz. İbrahim'e karşı Allah'ın emriyle serin ve selametli olması Ehadi bir tecellidir.

Vahid ismini tefekkür etmek ne ifade eder?
Allah’ı Âlemlerin Rabbi, herkesin Meliki olarak tanımayı; rızık, kozmik düzen ve benzeri umumî kanunlardaki rahmet ve hikmeti görmeyi sağlar.

Ehadiyet ile Vahidiyet arasında tam olarak ne fark var?
Kısa özet: Vahidiyet = umum/kanun; Ehadiyet = ferd/istisna. 

Not: Bu metindeki cevapların daha geniş hâllerini ve kaynaklarını "Ehadiyet-Vahidiyet kavramlarını açıklar mısınız?" başlıklı makalemizde bulabilirsiniz.