Saç, Tırnak ve Kılları Gömmek Gerekir mi?

Soru: Saç, tırnak, kıl gibi vücut atıklarının gömülmesi gerektiğine dair sahih hadis var mıdır? Bunların çöpe veya tuvalete atılması durumunda büyü gibi sebeplerle bize zarar gelme ihtimali var mıdır?

Cevap: Saç, tırnak, kıl veya kan gibi insan bedeni parçalarının gömülmesine dair rivayetler varsa da bunların içinde sahih bir hadis yoktur. ⁽¹⁾

İnsan bedenine ait her şeyin bir cins kudsiyeti vardır. İslam hukukunun temel prensiplerinden biri, insana ve onun her bir parçasına saygı duyulmasıdır. Kur'an'da geçen "Biz, hakikaten insanoğlunu şan ve şeref sahibi kıldık (mükerrem kıldık)..."  ayeti bu genel ilkenin temelidir. ⁽²⁾ Müslümana, gayrimüslime veya inançsıza ait olması fark etmeksizin bedene ait şeylere hürmetsizlik etmek veya onları satmak caiz değildir. Otopsi yaparken veya tıp eğitimde kadavra kullanırken bile insan bedenine ait maddelere hürmetle davranılması gerekir. Bu gibi sebeplerle bazı alimler saç, tırnak, kıl gibi kesilen parçaları gömmeyi uygun bulmuştur. ⁽³⁾ Ama buna farz veya sünnet diyemeyiz. Bahsi geçen alimlerin şahsi yorumudur.

İnsan saçı, tırnağı gibi şeylerle büyü yapılabileceği ya da yapılan büyünün tesirinin artacağı doğrudur. Böyle bir ihtimalden korkuyorsanız saçınızı veya tırnağınızı ele geçmeyecek şekilde imha etmeniz uygundur.

Yoksa insan artıkları her türlü çöpe atılabilir veya imha edilebilir. Klozete atmak, yakmak, çöpe atmak, gömmek... Bunların hepsi kerahatsiz caizdir.

_Dipnotlar

_{1-) İnsandan ayrılan saç, tırnak, kan gibi parçaların gömülmesini tavsiye eden rivayet (Meymûne bnt. Sa‘d’dan aktarılır), hadis alimleri tarafından senedindeki zayıflık sebebiyle sahih olarak kabul edilmemiştir. Bkz. İbn Hacer el-Askalânî, et-Telḫîṣü’l-ḥabîr, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1989, c. 1, s. 172.
2-) İsrâ, 17/70
3-) Hanefî fıkhının önemli kaynaklarından el-Kâsânî, bedenden ayrılan parçaların, tıpkı ölen bir insan gibi saygı gereği toprağa verilmesinin güzel (müstehap) olduğunu belirtir. Bkz. Alâüddin el-Kâsânî, Bedâʾiʿu’ṣ-ṣanâʾiʿ fî tertîbi’ş-şerâʾiʿ, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986, c. 1, s. 312.}