Ölümü dilemek caiz mi? Günah mıdır?

Ölümü dilemek caiz mi? Ölümü dilemek günah mıdır? 

 Ölümü yaşanan sıkıntı ve dertlerden kaçış niyetiyle istemek caiz değildir, günah sayılır. Çünkü insana emanet edilen hayat yapabileceği iyilik ve tevbe fırsatlarının zeminidir. 

Sık yapılan hata: “Dünya dertleri çok, bari öleyim.” tarzı kaçış cümleleri;  nimete körlük ve emanete hıyanet olarak değerlendirilir.

“Ölümü temenni etmeyin” sözünün kaynağı nedir?

Hadis-i şeriftir:  “Hiç biriniz ölümü temenni etmesin. Ölüm kendisine gelmeden önce onu davet etmesin. Çünkü ölenin ameli son bulur. Yaşamak ise, müminin hayrını artırır.” (Müslim, Zikir 13)

Ağır sıkıntı/depresyon içindeyken nasıl dua edilmeli? “Hayırlı ise yaşat, hayırlı ise vefat ettir” duasının metni nedir?

Arapça metin: اللَّهُمَّ أَحْيِني ما كانَتِ الحَياةُ خَيْراً لي، وتَوَفَّني إِذا كانَتِ الوفاةُ خَيْراً لي

Türkçe meali: “Allah’ım! Yaşamak benim için hayırlı olduğu sürece beni hayatta tut; ölüm benim için hayırlı olduğunda da canımı al!”

Bu dua kesin hüküm vermeden hayırlı olana razı olma telkini yapar. Kişi “Hemen ölmek istiyorum.” demeden, “Belki yaşamamda hayır vardır.” fikrine kapı aralar.

Önemli: Kendine zarar verme düşünceleri yoğunsa acil destek isteyin. 112'yi arayabilirsiniz. Manevî destekle birlikte profesyonel psikolojik yardım almak da hayatîdir.

“Allah’a kavuşma arzusu” ile “sıkıntıdan kaçış olarak ölümü istemek” arasında fıkhen fark var mıdır?

Evet, belirgin fark vardır. Allah’a kavuşma arzusu, ecel geldiğinde güzel bir son ve rıza talebidir. Sıkıntılar karşısında ölmek istemekse dünya dertlerinden anlık kurtulma motivasyonuyla hayatı bırakma talebidir ve yasak olan budur. Çünkü bu hayrı artırma ve tevbe fırsatını kişinin elinden alır, nimete nankörlük sayılır.

Şehit olmayı istemek caiz midir?

Caizdir. “Şehit olayım” demek ölüm vaktinde şehadet nasibi dilemektir. İntiharı veya hemen ölmeyi istemek değildir. 

Hz. Yusuf’un “Müslüman olarak canımı al”  duası, hemen ölümü istemek değil midir?

Hayır, değildir. Bu dua derhal ölümü talep etmez; akıbetin nasıl olacağına dair bir arzu içerir. Vurgu son nefeste teslimiyet ve salihlerle beraberlik üzerinedir.

Hastalık çok ağırsa “Allah’ım canımı al” denebilir mi? Ölüm anında veya ümitsiz tabloda yapılabilecek meşru dualar nelerdir?

 Sırf acıdan kaçış için ölümü istemek yasaktır. Bununla birlikte kolaylıkla vefat niyazları meşrudur. Burada ölümün vakti için değil nasıl olacağı konusunda bir dua söz konusudur. 

Tıbbî ümidin kalmadığı zaman “Allah’ım, iki şifadan birini nasip et: Ya şifa ver ya da afiyetle huzuruna al.” tarzında dua edilebilir. Böylece kul teslimiyetle hayırlı olanı diler; doğrudan “Canımı al!” demek yerine hikmete rıza gösterir.

Uyarı: Ağır hastada umutsuzluk ve intihar temayülünü tetikleyecek sözlerden kaçınmak gerekir. Manevî destekle birlikte sağlık ekibinin yönlendirmesi önemlidir.

Ölümü istemek caiz mi?

Kısa ve net cevap: Hayır, caiz değildir.

Kaçış talebi yerine teslimiyet duası edilebilir: “Yaşamam hayırlı ise yaşat, vefatım hayırlı ise vefat ettir.”

Yaşamak hayırlı ise yaşat duası nedir?

Hadis-i şeriftir. “Başına bir musibet geldi diye hiç biriniz ölümü temenni etmesin. Mutlaka böyle bir şey temenni etmek zorunda kalırsa: ‘Allahım, benim için yaşamak hayırlı olduğu sürece beni yaşat, hakkımda ölüm hayırlı olduğu zaman da beni öldür’ desin.” Buhari, Merda 19; Daavat 30; Müslim, Zikir 10, 13.

Arapça:
اللَّهُمَّ أَحْيِني ما كانَتِ الحَياةُ خَيْراً لي، وتَوَفَّني إِذا كانَتِ الوفاةُ خَيْراً لي
Allahumme ahyinî mâ kâneti’l-hayâtu hayran lî ve teveffenî izâ kâneti’l- vefâtü hayran lî.

Türkçe: “Allah’ım! Yaşamak benim için hayırlı olduğu sürece beni hayatta tut; ölüm benim için hayırlı olduğunda da canımı al!”

Depresyon/ümitsizlik için dua var mı?

Evet. En temel denge duası, yukarıdaki “hayırlı ise yaşat / hayırlı ise vefat ettir” duasıdır. Ayrıca:

Sabır–şükür–tevbe eksenli kısa niyazlar, gündüz–gece düzeni, mini hedefler, sosyal destek gibi pratik adımlarla birlikte okunması tavsiye edilir.

Depresyon ve ümitsizlik bir günah mı? 

Depresyon her insanın başına gelebilir ve kendi başına bizzat günah değildir. Bununla birlikte Allah'ın rahmetinden ümit kesmek bir mümine yakışmaz. "De ki (Allah şöyle buyuruyor): “Ey kendi aleyhlerine olarak günahta haddi aşan kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin. Allah (dilerse) bütün günahları bağışlar; doğrusu O çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.” Zümer 53

Not: Bu cevapların detaylarına ve kaynaklarına "Ölümü Dilemek Caiz mi?" başlıklı makalemizden ulaşabilirsiniz.