Son Nefeste İman | İmanı Korumak Garanti mi?

Mü’min bir insan son nefeste imanını kaybedebilir mi?

İman “bir anda silinip giden” kırılgan bir inanç değildir. İman kök salar, emek ister. Kişi imanını beslemez, gaflete düşerse zaman içinde iman zayıflar ve sonunda insan o hâliyle ölür. Yani “son nefeste kayıp” aslında uzun bir ihmal sürecinin doğal sonucudur, ani bir değişim değildir.

İmanla ölmek garanti midir; Kur’ân bu konuda ne söyler?

Kur’ân “Ey iman edenler! İman edin!” (Nisâ 4/136) diyerek “Şu anki hâlinize güvenmeyin, sürekli imanınızı yenileyin.” mesajı verir. Dolayısıyla kimsenin imanla öleceğine dair otomatik bir garanti yoktur imanda sebat ve onu beslemek gerekir.

Son nefeste imansız gitmemek için ne yapmalıyız?

İmanı diri tutacak ibadet, tefekkür, salih amel ve kendini garantide görmeme tavrını hayat boyu sürdürmek. Makale bunun diş fırçalamak veya egzersiz gibi düzenli emek istediğini, “bitmeyen bir süreç” olduğunu hatırlatır.

Şeytan, sekerat anında imanı çalabilir mi; iman nasıl korunur?

"Şeytan son saniyede rastgele bir şekilde insanların imanı gasp edebilir." düşüncesi hatalıdır. Ömrünün tamamını Allah'ın rızasına uygun bir şekilde geçirmiş kişinin imanını şeytan çalamaz. Bununla birlikte istikamet üzere bir hayat yaşamamış, uzun vadeli gaflet ve ihmale düşmüş birinin imanını çalabilir. Sekerattaki “bir saniyelik” hamle ile imanın çalınması ihtimali yerine, ömür boyu koruyucu tedbirlerle imanı beslemeye yoğunlaşılmalıdır.

Son anda getirilen Kelime-i Tevhid imanı kurtarır mı?

Efendimiz (sas) bir kaç kez din değiştirip tekrar eden kimse hakkında “Hangi hâlde ölürse öyle muamele görür.” buyurmuştur. Kelime-i tevhidin ölürken söylenmesi güzeldir fakat bu hayat boyu süren bir inanç sürecinin doğal meyvesidir. Boş bir “sihirli parola” değildir.

Bir insan ömür boyu kötü bir hayat yaşayıp, son anda sadece bir Kelime-i Tevhidi söylemekle kurtulur mu?

Bu konudaki kafa karışıklığı Efendimiz'in (sas) bir hadisi şerifinin yanlış anlaşılmasından kaynaklanmaktadır. Efendimiz (sas) bir kaç kez din değiştirip tekrar eden kimse hakkında “Hangi hâlde ölürse öyle muamele görür.” buyurmuştur. Bu son anda söylenilen Kelime-i Tevhidin tüm günahları sileceği şeklinde anlaşılmamalıdır.

Ömrünü imanlı geçirip son anda küfre düşen kimsenin âkıbeti nedir?

Kişinin vefat ettiği andaki hâli âkıbetini  belirler. Bununla birlikte imanını gerektiği gibi besleyen kimse son anda bir anlık bir sürçme ile kolay kolay imanını yitirmez. İmanlı bir kişi ömrünün son anında imanını kaybetmişse bu ömrü boyunca yaptığı hataların, işlediği günahların neticesidir denilebilir. 

Bütün ömrünü ibadetle geçirip son anda vesvese ile inkâr eden kişi cehennemlik midir; bu haksızlık değil mi?

Elindeki nimeti ebedî sanıp korumayan birinin onu kaybetmesi haksızlık değildir çünkü kişi sorumluluğunu yerine getirmemiştir. İman da böyledir, vesveseyi besleyip fiilî inkâra sürüklenmek kişinin uzun vadedeki tercihlerinin sonucudur. Ömür boyu istikamet üzere yaşayan bir kimse inşallah ömrünün sonunda bir vesvese ile imanını yitirmez. 

Son nefeste yapılan tövbe ya da iman kabul olur mu?

Kelime-i tevhid yalın bir söz değil, kök salmış inancın ifadesidir. Son anda edilen tövbe/iman samimi bir hayat çizgisinin sonucuysa makbuldür. Ömür boyu inkâr edip, kötü amellerde bulunup son saniyede "Kendimi garantiye alayım." diyerek samimi olmadan söylenen bir kelime-i tevhidin kişiye faydası olmayabilir. 

İmansız ölmekten korkmamak neden tehlikelidir?

Çünkü “nimeti garantide sanmak” gaflete ve tembelliğe yol açar; tıpkı sağlığını umursamayıp egzersizi bırakmak gibi. Bu rahatlık, zaman içinde imanı aşındırabilir ve kişi fark etmeden onu yitirebilir. Hafif bir korku insanı canlı tutar.

‘Ey iman edenler! İman edin.’ ayeti (Nisâ 4/136) niçin zaten mü’min olan kişilere tekrar imanı emrediyor? 

İman dinamik bir kavramdır. Şehadet getirmek başlangıçtır, doğruluk ve salih amelle sürekli beslenmezse kök salmaz. Bu yüzden Kur’an, mü’minleri de imanı tazelemeye çağırır.

Bir mü'minin imanla ölmesi garanti midir?

İman hiçbir zaman garanti olmayan bir emanettir. Gafletle iman zayıflayıp en sonunda yitip gidebilir.

Son nefeste Kelime-i Tevhid söylemek farz mı? Söyleyemeyene ne olur?

Ne Efendimiz'in(sallallahu aleyhi vesellem), ne dört halifenin, ne de vefat anını bildiğimiz sahabenin çoğunluğunun son sözleri kelime-i tevhiddir. Elbette kelime-i tevhidi söyleyerek vefat etmek güzeldir lakin dinimizde böyle bir zorunluluk yoktur.

Özetle; son nefeste iman konusunu tek saniyelik kader anı değil, gelecekteki muhtemel durumun uyarısı olarak okumamız gerekir. İman; emek ve süreklilik gerektirir, garanti değildir ama sebepsiz yere bir anda çalınıp gitmez de. Son sözden ziyade son hâl önemlidir; son hâl de çoğunlukla uzun bir yolculuğun doğal neticesidir.

Konuyla ilgili detaylı bilgi almak için bu linkten ulaşacağınız makalemizi okuyabilirsiniz.